Ruimte voor ouderen
met een inspirerende leefomgeving en mobiliteit als basis

Advies Raad van Ouderen: 'maak van het openbaar vervoer een nutsvoorziening'

De Raad van Ouderen heeft donderdag het advies 'Ruimte voor Ouderen, met een inspirerende leefomgeving en mobiliteit als basis' aangeboden aan de Directeuren-Generaal van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Infrastructuur en Waterstaat.
De ministeries hadden samen aan de Raad van Ouderen de vraag gesteld: 'wat is voor ouderen een gewenste leefomgeving, waarin het prettig bewegen en verplaatsen is en waarin belangrijke activiteiten bereikbaar zijn?'

In het advies 'Ruimte voor Ouderen' geeft de Raad van Ouderen antwoord op deze vraag.
Het merendeel van alle ouderen in Nederland woont zelfstandig. Dat betekent dat de woon- en leefomgeving prettig en veilig moet zijn. Mobiliteit is belangrijk want mobiliteit maakt het mogelijk dat mensen elkaar ontmoeten.

Het belangrijkste is dat ouderen worden betrokken. Zowel bij het beleid als in de uitvoering. Bijvoorbeeld bij het inrichten van een wijk. Betrek ouderen al bij de tekentafel.

De Raad noemt 16 actiepunten, verdeeld over de thema’s infrastructuur & inrichting van de leefomgeving, mobiliteit, veilige buurt, aantrekkelijke leefomgeving en participatie & communicatie. Belangrijke adviezen: maak van het openbaar vervoer weer een nutsvoorziening en richt de samenleving zo in dat alle inwoners daar een goed leven kunnen leiden. Ook ouderen met een beperking of een vorm van kwetsbaarheid. Want een seniorvriendelijke wijk is goed toegankelijk voor iedereen.
Het advies is tot stand gekomen dankzij de inbreng van ouderen uit heel Nederland. Zij hebben deelgenomen aan regionale overlegtafels, waar de vragen van de ministeries besproken zijn.

De Directeuren-Generaal van VWS en I&W luisterden met grote interesse naar het advies vanwege het brede perspectief. 'Het advies geeft de 'veelomvattendheid' van het thema mobiliteit en leefomgeving goed weer.
De Raad heeft het thema van verschillende kanten belicht, maar vooral vanuit het welzijn van ouderen.
Deelname aan de samenleving is gekoppeld aan mobiliteit.
Dat maakt het advies heel duidelijk,' aldus Carsten Herstel, Directeur-Generaal Langdurige Zorg.

Mobiliteit en leefomgeving zijn actuele thema’s voor gemeenten. Ouderen kunnen met dit advies in de hand een belangrijke bijdrage leveren aan het opstellen van de gemeentelijke Woonzorgvisies. Zij moeten dan wel op strategisch niveau worden betrokken. Daar ligt nog een taak voor gemeenten.

Lees meer: Het volledige advies (PDF download)

Poster met ideeën als beeldende plaatjes: (PDF)

Rapport Raad van Ouderen: 'Zorgen om de ouderenzorg'

In september 2022 bood De Raad van Ouderen minister Helder een eerste reactie op het programma 'Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen' aan.
De Raad van Ouderen is ingegaan op de drie uitgangspunten:
Zelf als het kan, Thuis als het kan, Digitaal als het kan;
de verpleeghuisplekken; de rol van digitalisering; arbeidsparticipatie en de aansturing.

Met dit advies geeft de Raad hier een vervolg aan.
De focus van dit advies ligt op ouderen op of over de drempel van de langdurige zorg.
Ouderen met vergevorderde dementie en/of ouderen met complex lichamelijk lijden, vaak in combinatie met sociale kwetsbaarheid.

Lees meer: (klikken voor PDF download)

Advies Raad van Ouderen aangeboden aan minister:
zelfstandig en langer thuis alleen mogelijk bij brede preventieve aanpak

 Op woensdag 15 februari 2023 bood de Raad van Ouderen het advies ‘Preventie, het nieuwe normaal in een ouder wordende samenleving’ aan Conny Helder - de minister voor Langdurige Zorg en Sport - aan.
De Raad van Ouderen pleit voor een brede preventieve aanpak: alleen dan is het mogelijk om als oudere langer thuis te wonen, meer zelf en meer digitaal te doen.

In het advies gaat het niet alleen over de persoonlijke aanpak van preventie, zoals bewegen, gezonde voeding, goede tandzorg en langer doorgaan met bevolkingsonderzoeken. Het gaat ook om goede voorzieningen in elke wijk en in elk dorp, zoals een ontmoetingsplein met activiteiten op het gebied van welzijn, wonen en zorg. En aanvullend gaat
het ook over een flexibel pensioen, toekomstgesprekken op het werk en de maatschappelijke bijdrage van ouderen.

In het advies staat een aantal aanbevelingen rond de thema’s arbeid, basisstructuur en persoonlijke preventie. Daarnaast doet de Raad een oproep om een brede uitwerking te ontwikkelen voor preventie bij ouderen, over ministeries en overheden heen. Waarbij burgers een actieve, vitale rol hebben. Niet voor en over ouderen, maar samen mét
ouderen.

Een belangrijke aanbeveling is het ontmoetingsplein in elke wijk en in elk dorp. Een herkenbare plaats waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar allerlei activiteiten plaatsvinden op het gebied van wonen, welzijn en zorg. En daarnaast kan men daar ook terecht voor informatie over energie, telefonie, bankzaken etcetera.

Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor bedrijven en organisaties. Zij kunnen op het ontmoetingsplein hun maatschappelijke verantwoordelijkheid invulling geven door een bijdrage te leveren en dichtbij de burger te komen. Medewerkers van die bedrijven en organisaties - die in het laatste deel van hun werkzame carrière zijn - kunnen daar ingezet worden om samen met vrijwilligers de ontmoetingspleinen te bemensen.

Tot zover het Persbericht downloaden PDF:

• het  Advies Preventie
• de Poster Preventie
  

Advies 'Thuis in de Wijk, nu en straks!'

Link naar YouTube: Filmpje thuis in de wijk

Link naar Pdf download Advies 'Thuis in de Wijk nu en straks' met o.a. 9 aanbevelingen.

Persbericht Raad van Ouderen: Thuis in de wijk, nu en straks!

Stimuleer het besef van urgentie bij ouderen en gemeenten om tijdig in te spelen op de grote veranderingen in de samenleving; de snel toenemende vergrijzing en de diversiteit van de bevolking. Maak ouderen bewust van deze veranderingen en de consequenties daarvan. Empower ze: de omslag in denken en doen, moeten vooral uit hen zelf komen. Alleen zo kunnen ouderen, maatschappelijke organisaties en gemeenten adequaat acteren in die nieuwe samenleving.

In het advies belicht de Raad van Ouderen de tevredenheid van ouderen met hun wijk (het dorp of de stad), en het belang dat ouderen hechten aan een goede leefomgeving, zowel fysiek als sociaal. Het advies geeft concrete aanbevelingen om welbevinden in de toekomst te bevorderen. De wereld verandert ingrijpend en daardoor gaat het  samenleven in de wijk er anders uit zien. Omzien naar elkaar wordt van bijzonder heel gewoon en noodzakelijk. Meer zelf doen en meer samen doen gaan echter niet vanzelf. Allereerst moet iedereen de noodzaak zien en vervolgens zullen overheden en maatschappelijke organisaties op de nieuwe situatie inspelen en zullen de ouderen zelf een andere mentaliteit ontwikkelen en nieuwe vaardigheden verwerven.

De Raad van Ouderen signaleert met dit advies dat over de hele linie nog steeds bij veel partijen en ook zeker de ouderen zelf de urgentie ontbreekt om zich op deze veranderingen voor te bereiden.

Niet eerder was het appèl op ouderen zo sterk als in dit advies.

Raad van Ouderen aan informateur: Ontwikkel langetermijnplannen huisvesting en zorg

Samenvatting

(link naar de volledige brief aan de informateur)

Een Meerjarenplan ouderenhuisvesting en een Plan houdbare ouderenzorg. Die zou het nieuwe kabinet met spoed moeten opstellen. Dat adviseert de Raad van Ouderen in een brief aan informateur Herman Tjeenk Willink.
De Raad stelt dat deze plannen noodzakelijk zijn om de maatschappelijke gevolgen van de vergrijzing in samenhang te bezien en prioriteiten te stellen.
‘Zo maak je de samenleving ouderenvriendelijk,  bevorder je de kwaliteit van leven van ouderen en realiseer je een sociaal en financieel houdbaar stelsel van wonen, welzijn en zorg. Deze plannen komen niet alleen de ouderen, maar de gehele Nederlandse bevolking ten goede’, schrijft de Raad.

Meerjarenplan ouderenhuisvesting
Het meerjarenplan ouderenhuisvesting bevat volgens de Raad van Ouderen een aantal onderdelen.
Ten eerste is een inhaalslag noodzakelijk bij het bouwen van levensloopbestendige woningen, zowel in de sociale sector en middenhuur, als in de koopsector. Gemeenten dienen hiervoor concrete plannen te maken, samen met ouderen, woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars.
Ten tweede pleit de Raad voor meer geclusterd en gemeenschappelijk wonen om wonen en zorg thuis te kunnen combineren en de kwaliteit van leven te bevorderen.
Verder is een grootscheeps programma voor woningaanpassing in bestaande wijken en dorpen nodig om woningen geschikt te maken voor het toenemend aantal mensen met beperkingen.
Een vierde element van het plan is de ouderenvriendelijke omgeving: toegankelijk, veilig, met ontmoetingsruimten, voorzieningen voor dagelijkse levensbehoeften, eerstelijnszorg en thuiszorg en openbaar vervoer.

Plan houdbare ouderenzorg
Het plan houdbare ouderenzorg is erop gericht bij te dragen aan persoonsgerichte en geïntegreerde zorg aan ouderen en het werkplezier van professionals.
Goede afstemming en samenwerking tussen de systemen in zorg en welzijn zijn daarvoor nodig en de Raad vindt dat daarvoor regionaal de regie gevoerd moet worden, in samenspraak met ouderen.
Andere bouwstenen van het Plan houdbare ouderenzorg zijn preventie (‘Het concept positieve gezondheid biedt een kader om de kwaliteit van het leven te bevorderen en het potentieel van ouderen te versterken’), wijkgerichte ouderenzorg, het realiseren van woonzorgcomplexen (‘Gezien de grote diversiteit van de woon- en zorgbehoeften zijn gevarieerde combinaties van wonen en zorg nodig’) en een strakke verpleeghuisplanning, met oog voor nieuwe vormen van verpleeghuiszorg.

Deelnemen
Tot slot benadrukt de Raad van Ouderen in de brief aan de informateur dat bij de ontwikkeling en uitwerking van de plannen het perspectief van de burger, ouderen en hun naasten centraal moet staan: ‘De ouderen in de Nederlandse samenleving zijn zeer divers en hebben zeer verscheiden behoeften en wensen. Om hieraan recht te doen is het noodzakelijk dat samenleving en politiek ouderen ruimte bieden om zelf invulling te geven aan hun leven, de eigen regie te behouden en volop te blijven deelnemen aan de samenleving.’

Link naar de volledige brief van de Raad van Ouderen aan de informateur.

Reactie Raad van Ouderen op Dialoognota Ouder worden 2020-2040

Hieronder eerst de Samenvatting en daarna de link naar de Pdf van de
Samenvatting en de Brief aan de Minister

SAMENVATTING
Advies Raad van Ouderen over Dialoognota Ouder worden 2020-2040

Perspectief van ouderen
De Raad van Ouderen heeft de Dialoognota Ouder Worden met grote interesse gelezen en zich ten
eerste de vraag gesteld of het perspectief van ouderen in voldoende mate aan bod komt. De Raad
heeft geconstateerd dat de discussie vooral gaat over de (bestaande) beleidssystemen en
bijbehorende financiële kaders en aanzienlijk minder over de behoeften en wensen van de ouderen,
hun naasten en de professionals die voor hen zorgen.

Eigen regie
De Raad adviseert om ouderen de eigen regie te geven over de inrichting van hun leven. Dit betekent
dat ouderen op macroniveau een gelijkwaardige positie krijgen in de aansturing van het zorgsysteem
en op democratische manier kunnen participeren. Uiteraard beperkt het streven naar eigen regie
zich niet tot de zorg maar omvat alle terreinen van het leven. Voorts dient de individuele oudere met
zijn naasten ook op microniveau de regie te kunnen voeren over de zorg- en dienstverlening.

Samenhang
In het verlengde hiervan vraagt de Raad om persoonsgerichte en geïntegreerde zorg aan ouderen te
verlenen. Om dit mogelijk te maken is het noodzakelijk de samenhang in het zorgstelsel te borgen en
de afstemming tussen de verschillende subsystemen in zorg en welzijn goed te regelen. Voorts dient
de preventieve zorg voor ouderen te worden versterkt.

Diversiteit
Binnen de categorie ouderen is sprake van een enorme diversiteit. De Raad vraagt aandacht voor de
ouderen in een kwetsbare situatie, onder wie migrantenouderen. Deze groepen
verdienen extra bescherming via passende maatregelen.

Prioriteiten
De Raad brengt in het verlengde van de discussie over het stelsel van welzijn en zorg nogmaals
enkele inhoudelijke prioriteiten uit het advies Langer thuis in een passende woning met goede zorg
onder uw aandacht. Het gaat om wonen, woonzorgcomplexen en verpleeghuiszorg.

Link naar de Pdf download van de
Samenvatting en de Brief aan de Minister

Raad van Ouderen: geef prioriteit aan het vaccineren van ouderen en risicogroepen

De Raad van Ouderen adviseert minister met klem ouderen en risicogroepen voorrang te blijven geven bij de covid-19 vaccinatie.
De Raad verwijst daarbij naar de Gezondheidsraad, die aanraadt het AstraZeneca-vaccin nu in te zetten voor medische risicogroepen en ouderen van 60-64 jaar, omdat met vaccinatie van die beide groepen de meeste gezondheidswinst kan worden geboekt.

De Jonge heeft op 5 februari 2021 de Tweede Kamer meegedeeld dat het beschikbare Astra-Zeneca wordt ingezet bij ouderen van 60-64 jaar en 18-60-jarigen met een medische indicatie, maar ook bij diverse grote groepen zorgmedewerkers.

De Raad van Ouderen heeft ernstige bedenkingen bij deze veranderde prioriteitsstelling:
‘Een substantieel deel van de ouderen wordt later ingeënt dan eerder voorzien. Maar ouderen (60+) en medische risicogroepen hebben wel  tot 21 keer meer kans ernstig ziek te worden en te overlijden.
Door de aanvankelijke prioriteit voor ouderen (en medische risicogroepen) te handhaven, worden zo min mogelijk ouderen ernstig ziek en/of overlijden zij met veel pijn en benauwdheid.
Deze vaccinatiestrategie leidt niet alleen tot grote gezondheidswinst bij ouderen en medische risicogroepen, maar verkleint ook de kans op overbelasting van het zorgstelsel en geeft per saldo ook meer ruimte aan jongeren.’

Link naar brief:
Brief aan de Minister - Raad van Ouderen - vaccinatie covid 19

Advies Raad van Ouderen belcircels en andere corona-initiatieven

In dit adviesrapport reageert de Raad van Ouderen op de adviesvraag van het ministerie van VWS:
'Welke initiatieven die in tijden van corona ontstaan zijn, moeten naar de mening van de Raad behouden blijven?'

Pdf:  Advies-Raad-van-ouderen-belcirkels-en-andere-initiatieven-corona.pdf

Filmpje met uitleg van Joost Bos:

Persbericht:
Raad van Ouderen: Eigen regie tot het levenseinde

Naast kwaliteit van leven is kwaliteit van sterven een breed gedragen streven. Het leeft bij vrijwel alle ouderen.
Het ontsluiten van informatie hierover is van belang om ook daadwerkelijk keuzes te kunnen maken.
De eigen regie, zowel in de aanloop naar de laatste levensfase als op het moment en de wijze van sterven is voor ouderen van groot belang.
Dat schrijft de Raad van Ouderen in het advies ‘Voorbereiden op het Levenseinde’ aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Objectieve informatie op een centrale plek is de belangrijkste voorwaarde om de voorbereiding op het levenseinde makkelijker te maken, concludeert de Raad van Ouderen. Het gebrek aan toegankelijke informatie over de mogelijke keuzes in de laatste levensfase is groot. Men adviseert één plek met informatie en standaard wilsverklaringen die aangepast kunnen worden aan persoonlijke wensen. Op deze plek zou ook een algemeen protocol of handleiding moeten komen voor ouderen zelf, familie, verzorgenden en professionals om de stappen voor de laatste fase van het leven zo goed mogelijk voor te bereiden en te doorlopen.

Bewustwordingscampagne
Verder is het noodzakelijk om denken en praten over het levenseinde in te bedden in de reguliere zorg, zonder dat er sprake is van acute dreiging. De Raad van Ouderen adviseert daarom om nut en noodzaak van het voorbereiden op het levenseinde meer aandacht te geven in de media. “Start een landelijke bewustwordingscampagne, over het ouder worden in de volle breedte, waarbij het levenseinde een belangrijk onderdeel is. Met daaraan gekoppeld een programma met lokale en regionale activiteiten. En bijvoorbeeld de mogelijkheden voor individuele gesprekken met professionals.” aldus de Raad.  

Zie: pdf download RvO Advies Voorbereiden op het Levenseinde sept 2020

Zie: filmpje uitleg

Advies over ICT in zorg en welzijn

Veel ouderen kunnen de technologische ontwikkelingen in de zorg niet bijbenen. Dit zegt de Raad van Ouderen in een advies aan minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De Raad van Ouderen beschrijft in het advies dat er rekening mee gehouden moet worden dat een groot deel van de ouderen de snelheid van de ICT-ontwikkelingen binnen de zorg niet zal kunnen bijbenen en zal afhaken.
Daarom wil de Raad van Ouderen dat goede zorg en ondersteuning behouden blijft voor ouderen die geen gebruik kunnen maken van ICT-voorzieningen en –ontwikkelingen.

Zie: https://www.beteroud.nl/voor-ouderen/raad-van-ouderen/advies-over-ict-in-zorg-en-welzijn 
 
Zie: pdf download RvO advies ICT hulpmiddelen in zorg en welzijn juli 2020

Zie: pdf Persbericht Raad van Ouderen over snelheid technologische ontwikkelingen 

Betrekken van ouderen bij Wonen, Welzijn en Zorg

(Ongevraagd) Advies Raad van Ouderen (RvO)

In de wereld waarin stelsels en beleid worden ontworpen is onvoldoende oog voor het perspectief van ouderen. Soms wordt dit perspectief op papier en in het systeem benoemd, maar in de dagelijkse praktijk wordt de inbreng van ouderen vaak vergeten.Die participatie zou een automatisme moeten zijn. De raad heeft met name aandacht gevraagd voor het betrekken van ouderen bij het beleid en de voorbereiding daarvan op het gebied van het sociaal domein en de huisvesting.

Zie: www.beteroud.nl/raad-van-ouderen/advies-betrekken-van-ouderen

Zie: pdf download RvO-Advies Betrekken van Ouderen bij wonen, welzijn en zorg

Wonen

Raad van Ouderen (RvO) geeft advies over wonen.
RvO heeft in de afgelopen maanden informatie verzameld over de ontwikkelingen in de ouderenhuisvesting en woonzorgvoorzieningen.
Ouderen ervaren een groot tekort aan levensloopbestendige woningen en aan diverse vormen van wonen met zorg.

Aan dit advies is een belangrijke bijdrage geleverd door één van onze afgevaardigden in de RvO, Theo Roes.

Introductie Beter Oud:
Passende Zorg met film interview Theo Roes

Advies zie pdf download:
Langer zelfstandig wonen met zorg

Advies tijdens coronacrisis

Raad van Ouderen (RvO)

Naar aanleiding van de maatschappelijke en politieke discussie in de media en in de Tweede Kamer over de bestrijding van de coronacrisis schreef de Raad van Ouderen (RvO) een advies aan minister de Jonge van VWS om aandacht te vragen voor de positie van ouderen. 

De RvO doet verschillende aanbevelingen inzake de toepassing van het leeftijdscriterium bij verdelen van zorg, de knellende situatie in de verpleeghuizen en individuele vragen rond het levenseinde.

Zie: www.beteroud.nl/raad-van-ouderen/advies-coronacrisis

Zie: pdf download Brief RvO aan de minister VWS coronacrisis